અવકાશમાં ISRO ની સદી, જાણો ISRO ની અવકાશ યાત્રાના મહત્વપૂર્ણ ઐતિહાસિક સીમાચિહ્નો

ભારતની અવકાશ એજન્સી ISRO એ બુધવારે સવારે આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટાથી લોન્ચ વ્હીકલ GSLV-F15 દ્વારા તેનું 100મું મિશન, NVS-02 નેવિગેશન સેટેલાઇટ લોન્ચ કર્યું. આ સફળતા અંગે ઇસરોએ કહ્યું કે, ભારતે અવકાશ નેવિગેશનમાં નવી ઊંચાઈઓ હાંસલ કરી છે.

GSLV-F15 રોકેટ સવારે 6:23 વાગ્યે NVS-02 નેવિગેશન સેટેલાઇટને અવકાશમાં લઈ ગયું. આ પ્રક્ષેપણ ISRO ની એક મોટી સિદ્ધિ છે, જે દેશની અવકાશ સંશોધન ક્ષમતાઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે. આ પ્રસંગે ISRO ની અવકાશ યાત્રામાં મહત્વપૂર્ણ ઐતિહાસિક સીમાચિહ્નરૂપ સિદ્ધિ વિશે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ રહેશે. હા, આજે ઇસરોએ અવકાશમાં સદી ચોક્કસ ફટકારી છે, પરંતુ શરૂઆતથી અત્યાર સુધી ઇસરોની અવકાશ યાત્રામાં ઘણા મહત્વપૂર્ણ ઐતિહાસિક સીમાચિહ્નો રહ્યા છે જેનું વર્ણન અહીં આપવામાં આવ્યું છે.

ઇસરોની અવકાશ યાત્રાના મહત્વપૂર્ણ ઐતિહાસિક સીમાચિહ્નો આ રહ્યા:

-1962માં આર.કે. રામનાથન ભારતીય રાષ્ટ્રીય અવકાશ સંશોધન સમિતિની રચના કરવામાં આવી.

- ભારતના અવકાશ કાર્યક્રમના પિતામહ વિક્રમ સારાભાઈના માર્ગદર્શન હેઠળ શરૂ થયું.

- 1963 માં ઉપલા વાતાવરણીય ક્ષેત્રમાં દબાણને સમજવાના હેતુથી પ્રથમ રોકેટ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.

- 1975માં ભારતમાં સંપૂર્ણપણે ડિઝાઇન કરાયેલ પ્રથમ ભારતીય ઉપગ્રહ 'આર્યભટ્ટ' રશિયાથી લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો.

- 1977 માં ટેલિકોમ્યુનિકેશન માટેનો પ્રથમ ઉપગ્રહ બનાવવામાં આવ્યો હતો.

- પ્રથમ રિમોટ સેન્સિંગ ઉપગ્રહ ભાસ્કર-1 1979 માં લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો.

- ભારતનું પ્રથમ ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ વાહન 1980 માં બનાવવામાં આવ્યું હતું.

- 1988માં IRS-1A સાથે પ્રથમ ભારતીય રિમોટ સેન્સિંગ (IRS) ઉપગ્રહ લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો.

- ભારતનું પ્રથમ માનવરહિત ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન-1 2008 માં સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.

- RISAT-2, એક ઓલ-વેધર રડાર ઇમેજિંગ સેટેલાઇટ, 2009 માં લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો.

- મંગળ ભ્રમણકક્ષા મિશન 2013 માં શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જેનું નામ મંગળયાન રાખવામાં આવ્યું હતું.

- 2017 માં  ISRO એ એક જ લોન્ચરથી 104 ઉપગ્રહો લોન્ચ કરવાનો રેકોર્ડ બનાવ્યો.

– ચંદ્રયાન-2 2019 માં ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવીય પ્રદેશ પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરનાર પ્રથમ અવકાશ મિશન તરીકે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.

– 2023 માં ચંદ્રયાન-3 ના સફળ પ્રક્ષેપણ સાથે ISRO એ વધુ એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્ન હાંસલ કર્યું.

- 2024 માં ISRO એ SPADEX એટલે કે સ્પેસ ડોકિંગ એક્સપેરિમેન્ટ મિશન લોન્ચ કર્યું.

– જાન્યુઆરી 2024 માં ISRO એ તેનો સ્પેસ ડોકિંગ પ્રયોગ (SPADEX) સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ કર્યો.

- ભારત સેટેલાઇટ ડોકીંગ પ્રાપ્ત કરનાર ચોથો દેશ બન્યો.