વધતા હવાઈ ટ્રાફિક વચ્ચે સ્થિર દૃષ્ટિકોણ સાથે ભારતનું ઉડ્ડયન ક્ષેત્ર

ભારતનું ઉડ્ડયન ક્ષેત્ર સ્થિર દૃષ્ટિકોણ દર્શાવે છે, જેને હવાઈ મુસાફરોના ટ્રાફિકમાં સતત વધારો થવાથી ટેકો મળ્યો છે. સત્તાવાર આંકડા દર્શાવે છે કે ઘરેલુ હવાઈ મુસાફરોના ટ્રાફિકમાં ગયા વર્ષના ફેબ્રુઆરી મહિનાની તુલનામાં આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં ૧૧.૦૪ ટકાનો મજબૂત બે આંકડાનો વધારો નોંધાયો છે.

ICRA ના અહેવાલ મુજબ, ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ 11 મહિના માટે સ્થાનિક હવાઈ ટ્રાફિક આશરે 1,551 લાખ મુસાફરોનો હતો. ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળાની સરખામણીમાં આ ૭.૭ ટકાનો વધારો દર્શાવે છે અને નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૦ ના સમાન સમયગાળામાં નોંધાયેલા ૧,૩૩૮ લાખ મુસાફરોના કોવિડ પહેલાના સ્તરની સરખામણીમાં ૧૨.૯ ટકાનો વધારો દર્શાવે છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય મુસાફરોના ટ્રાફિકમાં પણ નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળ્યો છે. નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ 10 મહિનામાં (એપ્રિલ-જાન્યુઆરી), ભારતીય કેરિયર્સે લગભગ 280.9 લાખ આંતરરાષ્ટ્રીય મુસાફરોનું પરિવહન કર્યું, જે વાર્ષિક ધોરણે 14.8 ટકાની વૃદ્ધિ દર્શાવે છે. આ આંકડો કોવિડ પહેલાના આશરે ૧૯૮.૮ લાખ મુસાફરોના સ્તર કરતાં ૪૧.૩ ટકા વધારે છે.

ICRA રિપોર્ટમાં નોંધવામાં આવ્યું છે કે ભારતીય ઉડ્ડયન ઉદ્યોગનો દૃષ્ટિકોણ સ્થિર રહે છે, જે FY25 અને FY26 માં સ્થાનિક હવાઈ મુસાફરોના ટ્રાફિકમાં મધ્યમ વૃદ્ધિ અને પ્રમાણમાં સ્થિર ખર્ચ વાતાવરણની અપેક્ષાઓ દ્વારા સમર્થિત છે. ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ સિવિલ એવિએશન (DGCA) દ્વારા જાહેર કરાયેલા ડેટા દર્શાવે છે કે ભારતની શિડ્યુલ્ડ ડોમેસ્ટિક એરલાઇન્સે ફેબ્રુઆરી 2025 માં લગભગ 1.40 કરોડ મુસાફરોને પરિવહન કર્યું હતું, જે પાછલા વર્ષના સમાન મહિનામાં 1.26 કરોડ હતું. DGCA ના માસિક પેસેન્જર ટ્રાફિક રિપોર્ટમાં ઇન્ડિગોને દેશની અગ્રણી એરલાઇન તરીકે પ્રકાશિત કરવામાં આવી છે, જે 63.7 ટકા બજાર હિસ્સો ધરાવે છે. ફેબ્રુઆરી 2025 માં, ઓછી કિંમતના વાહકે 89.40 લાખ મુસાફરોનું પરિવહન કર્યું.

ઇન્ડિગો પછી એર ઇન્ડિયા ગ્રુપનો નંબર આવે છે, જેમાં એર ઇન્ડિયા એક્સપ્રેસનો પણ સમાવેશ થાય છે, જેણે 38.30 લાખ મુસાફરોનું પરિવહન કર્યું હતું, જેનાથી ટાટા ગ્રુપ એરલાઇનને 27.3 ટકા બજારહિસ્સો મળ્યો હતો. નવા પ્રવેશકર્તાઓમાં, અકાસા એર 6.59 લાખ મુસાફરોને વહન કરે છે, જે બજારનો 4.7 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. અજય સિંહના નેતૃત્વ હેઠળ સ્પાઇસજેટે 4.54 લાખ મુસાફરોને ઉડાન ભરી, જે 3.2 ટકા બજાર હિસ્સો ધરાવે છે.

નાના વાહકોએ પણ પોતાની છાપ છોડી. એલાયન્સ એર દ્વારા 0.86 લાખ મુસાફરોનું પરિવહન કરવામાં આવ્યું હતું, જે બજારનો 0.6 ટકા હિસ્સો હતો, જ્યારે સ્ટાર એર દ્વારા 0.60 લાખ મુસાફરોનું પરિવહન કરવામાં આવ્યું હતું, જે 0.4 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. ICRA એ ઉડ્ડયન ઉદ્યોગ માટે 'સ્થિર' દૃષ્ટિકોણ જાળવી રાખ્યો છે, જેમાં સુધારેલ કિંમત શક્તિ અને મધ્યમ ટ્રાફિક વૃદ્ધિના અંદાજોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૫ અને નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૬માં સ્થાનિક હવાઈ ટ્રાફિક ૭-૧૦ ટકાના દરે વધવાનો અંદાજ છે, જ્યારે ભારતીય કેરિયર્સ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય મુસાફરોનો ટ્રાફિક ૧૫-૨૦ ટકા વધવાનો અંદાજ છે.

આ ગતિમાં વધારો કરતાં, ઇન્ડિગો એરલાઇન્સ સીટ ક્ષમતાના સંદર્ભમાં વિશ્વની બીજી સૌથી ઝડપથી વિકસતી એરલાઇન તરીકે ઉભરી આવી છે, જે 2024 માં વાર્ષિક ધોરણે 10.1 ટકા વધીને 134.9 મિલિયનથી વધુ બેઠકો પર પહોંચી ગઈ છે. ઓફિશિયલ એરલાઇન ગાઇડ (OAG) ના ડેટા અનુસાર, તે કતાર એરવેઝથી બરાબર પાછળ છે, જેણે 10.4 ટકાનો વધારો નોંધાવ્યો હતો. ફ્લાઇટ ફ્રીક્વન્સી વૃદ્ધિના સંદર્ભમાં ઇન્ડિગોને વૈશ્વિક સ્તરે સૌથી ઝડપથી વિકસતી એરલાઇન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવી છે, જેમાં 2024 માં વાર્ષિક ધોરણે 9.7 ટકાનો વધારો થયો છે. OAG ડેટા દર્શાવે છે કે એરલાઇને વર્ષ દરમિયાન 7,49,156 ફ્લાઇટ્સ નોંધાવી હતી.

વધુમાં, ઇન્ડિગો વિશ્વના સૌથી મોટા એરક્રાફ્ટ ઓર્ડર પૈકી એક ધરાવે છે, જેમાં 900 થી વધુ એરક્રાફ્ટ ઓર્ડર પર છે. તે 2024 માં નવા વિમાનોનો સૌથી મોટો પ્રાપ્તકર્તા હતો, જેમાં 58 એરબસ વિમાનો પ્રાપ્ત થયા હતા. જોકે, અહેવાલમાં એ પણ નોંધવામાં આવ્યું છે કે તેના કાફલાનો એક મોટો ભાગ, આશરે 80 વિમાનો, MRO-સંબંધિત સપ્લાય ચેઇન પડકારોને કારણે નિષ્ક્રિય રહે છે.