શિક્ષણ મંત્રાલયે જોબ્સ એટ યોર ડોર સ્ટેપ રિપોર્ટ જાહેર કર્યો

કેન્દ્રીય શિક્ષણ મંત્રાલયે 'જોબ્સ એટ યોર ડોર સ્ટેપ' નામનો રિપોર્ટ બહાર જાહેર કર્યો છે. હિમાચલ પ્રદેશ, કેરળ, મધ્ય પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, ઓડિશા અને રાજસ્થાનની નોકરીની સ્થિતિ પર આધારિત વિગતવાર અહેવાલ અપાયો છે. આ અહેવાલ એવા પ્રાથમિકતા ક્ષેત્રોને ઓળખે છે જે માધ્યમિક શાળાથી ગ્રેજ્યુએશન સુધીના યુવાનો માટે સૌથી વધુ રોજગારી પ્રદાન કરે છે.

વાસ્તવમાં વિશ્વ બેંક આ રાજ્યો માટે આ કાર્યક્રમમાં શિક્ષણ મંત્રાલયને મદદ કરે છે. જેમાં હિમાચલ પ્રદેશ, કેરળ, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, ઓડિશા અને રાજસ્થાનનો સમાવેશ થાય છે. આ અહેવાલમાં આ 6 રાજ્યોના જિલ્લાઓમાં ગ્રાસરૂટ લેવલ પર ધોરણ 9-12 સુધી કૌશલ્ય આધારિત શિક્ષણનો સમાવેશ કરવાના નોંધપાત્ર ફાયદાઓની રૂપરેખા આપવામાં આવી છે. કેન્દ્રીય શિક્ષણ મંત્રાલય અનુસાર, 'જોબ્સ એટ યોર સ્ટેપ એ કૌશલ્ય પ્રશિક્ષણ છે. તે શાળાઓમાં ઓફર કરાયેલ હસ્તકલાને તે જિલ્લાઓની ઉદ્યોગ-વિશિષ્ટ જરૂરિયાતો સાથે સંરેખિત કરવાનો પ્રયાસ કરે છે.

કેન્દ્રીય શિક્ષણ પ્રધાન ધર્મેન્દ્ર પ્રધાને નવી દિલ્હીમાં આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં શ્રમ અને રોજગાર પ્રધાન ડૉ. મનસુખ માંડવિયા સાથે આ અહેવાલ રજૂ કર્યો હતો. ધર્મેન્દ્ર પ્રધાને 6 રાજ્યો પરના વિગતવાર અહેવાલ માટે વિશ્વ બેંકની ટીમની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે વિશ્વ બેંકની ટીમને અખંડ ભારતનું માળખું અપનાવવાનું પણ સૂચન કર્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે કૌશલ્ય અને નોકરીઓ પર આવી ઊંડાણપૂર્વકની તપાસ આપણને આપણી વસ્તીને સશક્ત બનાવવામાં સક્ષમ બનાવશે. તેમણે નોકરી અને રોજગારની વ્યાખ્યાને વિસ્તૃત કરવાની જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો.

ધર્મેન્દ્ર પ્રધાને કહ્યું કે આર્થિક તકો અને સશક્તિકરણને ધ્યાનમાં રાખીને તેને વધુ વ્યાપક બનાવવું જોઈએ. શિક્ષણ મંત્રીએ કહ્યું કે દેશની વસ્તી વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થાનો ચાલક હશે. આ માટે કૌશલ્ય વિકાસની શરૂઆત શાળાઓથી જ કરવી જોઈએ. NEP 2020 શાળાઓમાં કૌશલ્ય વિકાસને મુખ્ય પ્રવાહમાં લાવવાની કલ્પના કરે છે. ધર્મેન્દ્ર પ્રધાને એમ પણ કહ્યું કે ભવિષ્ય માટે કર્મચારીઓને સતત કૌશલ્ય બનાવવું જરૂરી છે. તેમણે કહ્યું કે કૌશલ્ય પ્રદાન કરવા માટે 'સમગ્ર સરકાર' અભિગમ અને સહયોગથી કામ કરવાની જરૂર છે. ડો. મનસુખ માંડવિયાએ તેમના સંબોધનમાં જણાવ્યું હતું કે, છેલ્લા બજેટમાં હબ-એન્ડ-સ્પોક મોડલ અનુસાર ક્ષેત્ર-વિશિષ્ટ કૌશલ્યો અને રોજગાર સંભવિતતાનો ઉપયોગ કરવા માટે અભ્યાસક્રમ વિકસાવવાની દરખાસ્ત કરવામાં આવી હતી.

તેમણે રોજગાર ઉપરાંત નોકરીની વ્યાખ્યાને સુધારવા પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે શૈક્ષણિક શિક્ષણમાં અનૌપચારિક શિક્ષણનો સમાવેશ કરવો મહત્વપૂર્ણ છે. તેમણે વિકસિત ભારતના નિર્માણની તેમની પ્રતિબદ્ધતા માટે પ્રધાન મંત્રી નરેન્દ્ર મોદીનો આભાર વ્યક્ત કર્યો, જે દેશને કુશળ પ્રતિભા માટે વૈશ્વિક હબ બનાવવા તરફ દોરી રહ્યું છે.