નાણાકીય ક્ષેત્રમાં AI પર નિર્ભરતા કેન્દ્રીયકરણ અને એકત્રિકરણના જોખમો તરફ દોરી શકે છે: RBI ગવર્નર

રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)ના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે સોમવારે ચેતવણી આપી હતી કે આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ (AI) પર ભારે નિર્ભરતા નાણાકીય ક્ષેત્રમાં એકાગ્રતાના જોખમો તરફ દોરી શકે છે.

નવી દિલ્હીમાં આરબીઆઈ દ્વારા આયોજિત 90મી ઉચ્ચ-સ્તરીય પરિષદમાં બોલતા, ગવર્નર દાસે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી કે AIનો વધતો ઉપયોગ કેટલાક ટેક્નોલોજી પ્રદાતાઓને બજારમાં પ્રભુત્વ મેળવવા માટે સક્ષમ બનાવી શકે છે, જેનાથી પ્રણાલીગત નબળાઈઓ સર્જાઈ શકે છે.

ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે કહ્યું, "AI પર ભારે નિર્ભરતા  એકત્રિકરણ અને કેન્દ્રીયકરણના  જોખમો તરફ દોરી શકે છે, ખાસ કરીને જ્યારે નાની સંખ્યામાં ટેક પ્રોવાઇડર્સ માર્કેટ પર પ્રભુત્વ ધરાવે છે."

તેમણે એ પણ નિર્દેશ કર્યો કે AI નવી નબળાઈઓ રજૂ કરે છે, જેમાં સાયબર હુમલાઓ અને ડેટા ચોરીની વધેલી સંવેદનશીલતાનો સમાવેશ થાય છે. AI સિસ્ટમ્સની અસ્પષ્ટતા બાબતોને વધુ જટિલ બનાવે છે, નાણાકીય નિર્ણયો ચલાવતા અલ્ગોરિધમનું ઑડિટ અથવા અર્થઘટન કરવું મુશ્કેલ બનાવે છે.

ગવર્નર દાસે આ જોખમોને સંબોધવા માટે મજબૂત જોખમ ઘટાડવાની વ્યૂહરચના અમલમાં મૂકતી બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે જ્યારે AI અને Big Tech નોંધપાત્ર લાભો પ્રદાન કરે છે, ત્યારે નાણાકીય સંસ્થાઓએ ખાતરી કરવી જોઈએ કે તેઓ આ તકનીકો પર વધુ પડતા નિર્ભર ન બની જાય.

દાસે નાણાકીય સંસ્થાઓને જાગ્રત રહેવા વિનંતી કરી, તેના અંતર્ગત જોખમોને સંબોધિત કરતી વખતે AI ની સંભવિતતાનો લાભ લેવા માટે સંતુલિત અભિગમની જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડ્યો.

આરબીઆઈ ગવર્નરની ટિપ્પણી એવા સમયે આવી છે જ્યારે AI અને મશીન લર્નિંગને નાણાકીય સેવાઓમાં વધુને વધુ એકીકૃત કરવામાં આવી રહી છે, કાર્યક્ષમતા વધારી રહી છે પરંતુ સાયબર સુરક્ષા, પારદર્શિતા અને નિયમનકારી દેખરેખ અંગે ચિંતા પણ વધારી રહી છે.

ટેક્નોલોજીમાં ઝડપી પ્રગતિ સાથે, આરબીઆઈ એ સુનિશ્ચિત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે કે નાણાકીય ક્ષેત્ર પરંપરાગત જોખમો અને AI અને બિગ ટેક દ્વારા ઉભા થતા ઉભરતા જોખમો બંને માટે સ્થિતિસ્થાપક રહે.