જાણો શું છે વિશ્વ સિકલ સેલ દિવસ અને શા માટે ઉજવવામાં આવે છે ?

વિશ્વ સિકલ સેલ દિવસ-2024ની થીમ: Hope Through Progress: Advancing Sickle Cell Care Globally

વિશ્વ સિકલ સેલ દિવસ દર વર્ષે 19 જૂને ઉજવવામાં આવે છે.

સિકલ સેલ એક આનુવંશિક રોગ છે જે માતાપિતા પાસેથી બાળકોમાં ફેલાય છે. આમાં, લાલ રક્ત કોશિકાઓમાં ઓક્સિજનની ઉણપ હોય છે અને કોશિકાઓનો આકાર ગોળાકાર થતો નથી. જેના કારણે આ કોષ અડધા ચંદ્ર કે સિકલ જેવો દેખાય છે. તેથી જ તેને સિકલ સેલ કહેવામાં આવે છે. જેના કારણે બાળકનો વિકાસ પ્રભાવિત થાય છે. સિકલ સેલ રોગથી પ્રભાવિત બાળકનો વિકાસ યોગ્ય રીતે થતો નથી. આ ઉપરાંત, તેની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ અન્ય બાળકોની તુલનામાં નબળી છે, જો આ રોગની સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે જીવલેણ પણ બની શકે છે. આ બધા વિશે લોકોને જાગૃત કરવાના હેતુથી આ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. ભારતમાં, આ રોગ ખાસ કરીને છત્તીસગઢ, મધ્યપ્રદેશ, પૂર્વી ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, પશ્ચિમ ઓડિશા અને ઉત્તરી તમિલનાડુમાં પ્રચલિત છે.

વિશ્વ સિકલ સેલ ડેનો ઇતિહાસ
આ રોગ વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે, 22 ડિસેમ્બર 2008 ના રોજ સંયુક્ત રાષ્ટ્રની જનરલ એસેમ્બલીમાં 19 જૂનને વિશ્વ સિકલ સેલ જાગૃતિ દિવસ તરીકે ઉજવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. જે પછી આ દિવસ દર વર્ષે વૈશ્વિક સ્તરે ઉજવવામાં આવે છે. 19 જૂન 2009 ના રોજ પ્રથમ વખત સિકલ સેલ જાગૃતિ દિવસનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. ગ્લોબલ એલાયન્સ ઓફ સિકલ સેલ ડિસીઝ ઓર્ગેનાઈઝેશન્સની સ્થાપના 10 જાન્યુઆરી, 2020 ના રોજ નેધરલેન્ડના એમ્સ્ટરડેમમાં કરવામાં આવી હતી.

વિશ્વ સિકલ સેલ ડે અને આપણે 

ગુજરાતમાં સિકલ સેલ એનેમિયાનો રોગ મુખ્યત્વે અંબાજીથી લઇને ઉમરગામ સુધીના પટ્ટામાં વસતા આદિજાતિ સમુદાયના લોકોમાં જોવા મળે છે, જેમાં અરવલ્લી, બનાસકાંઠા, સાબરકાંઠા, ભરૂચ, છોટા ઉદેપુર, દાહોદ, મહીસાગર, પંચમહાલ, નર્મદા, સુરત, તાપી, નવસારી, ડાંગ અને વલસાડ એમ 14 જિલ્લાઓનો સમાવેશ થાય છે. આ રોગ પર નિયંત્રણ માટે ‘સિકલ સેલ એનેમિયા નિયંત્રણ’ કાર્યક્રમની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. આ કાર્યક્રમ શરૂ કરનાર ગુજરાત દેશનું પ્રથમ રાજ્ય હતું. આ કાર્યક્રમ હેઠળ અત્યારસુધીમાં રાજ્યના કુલ 1 કરોડથી વધુ લોકોનું સ્ક્રીનિંગ કરવામાં આવ્યું છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષોમાં જ આ કાર્યક્રમ હેઠળ કુલ 17,69,863 લોકોનું સ્ક્રીનિંગ કરવામાં આવ્યું છે.

વર્લ્ડ સિકલ સેલ ડે 2024 ની થીમ
વિશ્વ સિકલ સેલ દિવસ દર વર્ષે નવી થીમ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે વર્લ્ડ સિકલ સેલ ડેની થીમ છે- ‘પ્રોગ્રેસ દ્વારા આશા: વૈશ્વિક સ્તરે સિકલ સેલ કેરને આગળ વધવું’("Hope Through Progress: Advancing Sickle Cell Care Globally")