"લોકોની સેવા: કટોકટીના સમયમાં મીડિયાની ભૂમિકા" :59મી ABU જનરલ એસેમ્બલી 2022નો મુખ્ય મુદ્દો

મીડિયાએ સરકાર અને લોકો વચ્ચેની કડી તરીકે કામ કરવું જોઈએ અને રાષ્ટ્રીય અને પ્રાદેશિક બંને સ્તરે સતત પ્રતિસાદ આપવો જોઈએ

કેન્દ્રીય માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી અનુરાગ ઠાકુરે આજે કહ્યું હતું કે, "પ્રમાણિક માહિતી રજૂ કરવી એ મીડિયાની મુખ્ય જવાબદારી છે અને તે હકીકતોને સાર્વજનિક ડોમેનમાં મૂકતા પહેલા તેની યોગ્ય રીતે તપાસ કરવી જોઈએ".

એશિયા-પેસિફિક બ્રોડકાસ્ટિંગ યુનિયન જનરલ એસેમ્બલી 2022 ના ઉદઘાટન સમારોહમાં બોલતા, મંત્રીએ કહ્યું કે, "જ્યારે જે ઝડપ સાથે માહિતી પ્રસારિત થાય છે તે મહત્વપૂર્ણ છે, ચોકસાઈ એ પણ વધુ મહત્વપૂર્ણ છે અને તે વાતચીતકારોના મગજમાં પ્રાથમિક હોવી જોઈએ". મંત્રીએ ઉમેર્યું હતું કે, સોશિયલ મીડિયાના પ્રસાર સાથે, નકલી સમાચારો પણ ફેલાયા છે. તે માટે તેમણે એશિયા-પેસિફિક ક્ષેત્રના પ્રસારણકર્તાઓના પ્રેક્ષકોને જાણ કરી કે સરકારે વણચકાસાયેલ દાવાઓનો સામનો કરવા અને લોકો સમક્ષ સત્ય રજૂ કરવા માટે ભારત સરકારના પ્રેસ ઇન્ફર્મેશન બ્યુરોમાં ફેક્ટ ચેક યુનિટની તાત્કાલિક સ્થાપના કરી છે.

મંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે જવાબદાર મીડિયા સંસ્થાઓ માટે જાહેર વિશ્વાસ જાળવી રાખવો એ સર્વોચ્ચ માર્ગદર્શક સિદ્ધાંત હોવો જોઈએ. તેમણે સાર્વજનિક પ્રસારણકર્તાઓ દૂરદર્શન અને ઓલ ઈન્ડિયા રેડિયોને હંમેશા સત્ય સાથે ઊભા રહેવા અને તેમના સત્યપૂર્ણ રિપોર્ટિંગ માટે લોકોનો વિશ્વાસ જીતવાનો શ્રેય આપ્યો. તેમણે રેખાંકિત કર્યું હતું કે કટોકટીના સમયે મીડિયાની ભૂમિકા નિર્ણાયક બની જાય છે કારણ કે તે સીધી રીતે જીવન બચાવવાની ચિંતા કરે છે, તેમણે ઉમેર્યું કે મીડિયા રાષ્ટ્રીય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન યોજનાઓના મૂળમાં છે.

અનુરાગ ઠાકુરે પણ મીડિયાને કોવિડ-19 રોગચાળા દરમિયાન ઘરમાં અટવાયેલા લોકોની મદદ માટે આવવાનો શ્રેય આપતા કહ્યું કે આ મીડિયા જ લોકોને બહારની દુનિયા સાથે જોડે છે. તેમણે ખાસ કરીને દૂરદર્શન અને ઓલ ઈન્ડિયા રેડિયો અને સામાન્ય રીતે ભારતીય મીડિયા દ્વારા કરવામાં આવેલા અદભૂત કાર્ય વિશે શ્રોતાઓને માહિતગાર કર્યા અને કહ્યું કે દૂરદર્શન અને ઓલ ઈન્ડિયા રેડિયોએ તેમના જાહેર સેવાના આદેશને સંતોષકારક રીતે પહોંચાડ્યો અને રોગચાળાના સમયમાં લોકો સાથે મજબૂત રીતે ઊભા રહ્યા. તેમણે કહ્યું કે, ભારતીય મીડિયા, સામાન્ય રીતે સુનિશ્ચિત કરે છે કે કોવિડ-19 જાગૃતિ સંદેશા, મહત્વપૂર્ણ સરકારી માર્ગદર્શિકા અને ડૉક્ટરો સાથે મફત ઓનલાઈન પરામર્શ દેશના ખૂણે ખૂણે દરેક વ્યક્તિ સુધી પહોંચે. પ્રસાર ભારતીએ કોવિડ-19માં સો કરતાં વધુ સભ્યો ગુમાવ્યા અને તેમ છતાં તે સંસ્થાને તેના જાહેર સેવા આદેશ સાથે આગળ વધતા અટકાવી શકી નથી, એમ મંત્રીએ જણાવ્યું હતું.

ઠાકુરે મીડિયાને ગવર્નન્સમાં ભાગીદાર બનવા માટે આમંત્રિત કર્યા અને મંચ પરથી પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીના શબ્દોનો પુનરોચ્ચાર કર્યો કે "મીડિયાએ સરકાર અને લોકો વચ્ચેની કડી તરીકે કામ કરવું જોઈએ અને રાષ્ટ્રીય અને પ્રાદેશિક બંને સ્તરે સતત પ્રતિસાદ આપવો જોઈએ". તેમણે વધુમાં વિનંતી કરી કે ABU(એશિયા પેસિફિક બ્રોડકાસ્ટિંગ યુનિયન)એ પ્રસારણ સંસ્થાઓના સંગઠન તરીકે મીડિયા પ્રેક્ટિશનરોને કટોકટીના સમયમાં મીડિયાની ભૂમિકા પર શ્રેષ્ઠ વ્યાવસાયિક કૌશલ્યો સાથે તાલીમ અને સજ્જ કરવાનું ચાલુ રાખવું જોઈએ અને વચન આપ્યું હતું કે ભારત આવા તમામ પ્રયાસો માટે તૈયાર છે.

મંત્રીએ એબીયુ સભ્યો સાથે ભારતના સહયોગ અને ભાગીદારી અંગે પણ ચર્ચા કરી અને કહ્યું કે પ્રસાર ભારતીની સર્વોચ્ચ તાલીમ સંસ્થા NABM પ્રસારણ ઉદ્યોગના વિવિધ પાસાઓને આવરી લેતી તાલીમના આયોજનમાં ABU મીડિયા એકેડેમી સાથે નજીકથી સહયોગ કરી રહી છે. ભારતે લગભગ 40 દેશો સાથે કન્ટેન્ટ એક્સચેન્જ, સહ-ઉત્પાદન, ક્ષમતા નિર્માણ વગેરે ક્ષેત્રોમાં દ્વિપક્ષીય કરારો કર્યા છે, તેમાંના ઘણા એબીયુ દેશો જેવા કે ઓસ્ટ્રેલિયા, બાંગ્લાદેશ, ભૂતાન, ફિજી, માલદીવ, નેપાળ, દક્ષિણ કોરિયા, થાઈલેન્ડ અને વિયેતનામ. “અમે પ્રોગ્રામ શેરિંગ માટે માર્ચ 2022 માં પ્રસારણ ક્ષેત્રે ઓસ્ટ્રેલિયા સાથે પણ ભાગીદારી કરી છે. બંને દેશોના બ્રોડકાસ્ટર્સ બહુવિધ શૈલીમાં ફેલાયેલા કાર્યક્રમોના સહ-નિર્માણ અને સંયુક્ત પ્રસારણની તકો પણ શોધી રહ્યા છે”, તેમ તેમણે ઉમેર્યું હતું.

આ પ્રસંગે બોલતા, મસાગાકીએ એશિયા પેસિફિક પ્રદેશમાં એબીયુ દ્વારા ભજવવામાં આવતી મહત્વની ભૂમિકાની રૂપરેખા આપી હતી અને આ ક્ષેત્રના તમામ જાહેર સેવા પ્રસારણકર્તાઓ દ્વારા જાહેર મહત્વના સમાચારો એકબીજાની વચ્ચે શેર કરવા માટે કરવામાં આવતા સહયોગી પ્રયાસોની પ્રશંસા કરી હતી.

આ પ્રસંગે બોલતા જાવદ મોટ્ટાગીએ જણાવ્યું હતું કે આ પ્રદેશ વિવિધતાથી ભરેલો છે છતાં આપણે બધા સભ્ય દેશોમાં સમાનતા શોધીએ છીએ અને આવી વિશાળ વિવિધતામાં સાચી એકતા પ્રદર્શિત કરીએ છીએ. ગૌરવ દ્વિવેદી, પ્રસાર ભારતીના સીઈઓએ, તેમના સ્વાગત પ્રવચનમાં એશિયા પેસિફિક ક્ષેત્રમાં ટેલિવિઝન અને રેડિયો બ્રોડકાસ્ટર્સ અને બ્રોડકાસ્ટર્સ વચ્ચેના પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય સહકારને પ્રોત્સાહન આપવામાં ABUની ભૂમિકાની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, ભારત 2022ને સંસ્થાનવાદી શાસનમાંથી આઝાદીની 75મી વર્ષગાંઠ તરીકે વિવિધ ક્ષેત્રોમાં આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવની પહેલ દ્વારા ગર્વથી ઉજવે છે અને આ સંમેલન મીડિયા અને સંચાર ક્ષેત્રે દેશની સિદ્ધિઓ શેર કરવાની, વિશ્વ સમક્ષ સમૃદ્ધ વારસો, વિશાળ વિવિધતા અને પ્રગતિશીલ ભારતનું પ્રદર્શન કરવાની એક શ્રેષ્ઠ તક છે.

પ્રસાર ભારતી, ભારતની પબ્લિક સર્વિસ બ્રોડકાસ્ટર, 59મી ABU જનરલ એસેમ્બલી 2022નું આયોજન કરી રહી છે. આ વર્ષની એસેમ્બલીની થીમ "લોકોની સેવા: કટોકટીના સમયમાં મીડિયાની ભૂમિકા" છે. માહિતી અને પ્રસારણ રાજ્ય મંત્રી ડૉ એલ મુરુગન, અપૂર્વ ચંદ્રા, સચિવ, I&B, મસાગાકી સતોરુ, ABUના પ્રમુખ અને  જાવદ મોટ્ટાગી, સેક્રેટરી જનરલ ABUની હાજરીમાં આજે નવી દિલ્હીમાં માનનીય માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી અનુરાગ સિંહ ઠાકુર દ્વારા સામાન્ય સભાનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. એબીયુ (એશિયા પેસિફિક બ્રોડકાસ્ટિંગ યુનિયન) એ એશિયા અને પેસિફિક ક્ષેત્રની પ્રસારણ સંસ્થાઓનું બિનનફાકારક, વ્યાવસાયિક સંગઠન છે. 50 સંસ્થાઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા 40 દેશોના 300 થી વધુ આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિનિધિઓ આ કાર્યક્રમમાં ભાગ લઈ રહ્યા છે.