માળખાગત ક્રાંતિના 11 વર્ષ

દેશના નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયે ભારતના ઉડ્ડયન ક્ષેત્રમાં પરિવર્તનશીલ વિકાસ અને નવીનતાના યુગની શરૂઆત કરી છે. સરકારના પ્રયાસોને કારણે પ્રાદેશિક હવાઈ જોડાણને એક નવો વિસ્તાર મળ્યો છે. સત્તાવાર નિવેદન અનુસાર, ભારતના ઉડ્ડયન ક્ષેત્રમાં સ્થાનિક મુસાફરોની સંખ્યા 2024-25માં 165 કરોડ હતી, જે 2014-15ની તુલનામાં બમણી છે.

રેટિંગ એજન્સી ICRA ના અહેવાલ મુજબ, નાણાકીય વર્ષ 2025માં ભારતીય કેરિયર્સ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય મુસાફરોની સંખ્યા 3.38 કરોડ હતી, જે વાર્ષિક ધોરણે 14.1 ટકાનો વધારો છે અને કોવિડ પહેલાના 2.27 કરોડના સ્તર કરતા 49 ટકા વધુ છે. તે જ સમયે, નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં સ્થાનિક હવાઈ મુસાફરોની સંખ્યા 16.54 કરોડ પર પહોંચી ગઈ, જે વાર્ષિક ધોરણે 7.6 ટકાનો વધારો દર્શાવે છે. આ આંકડો કોવિડ પહેલાના સ્તર (નાણાકીય વર્ષ 2020) લગભગ 14.15 કરોડ કરતા 16.8 ટકા વધુ છે. ભારતીય કેરિયર્સનો આંતરરાષ્ટ્રીય મુસાફરોનો ટ્રાફિક નાણાકીય વર્ષ 25 માં 3.38 કરોડ હતો.

એપ્રિલ 2025 માં ફક્ત સ્થાનિક મુસાફરોનો ટ્રાફિક 1.45 કરોડ રહેવાનો અંદાજ હતો

એપ્રિલ 2025 માં ફક્ત સ્થાનિક મુસાફરોનો ટ્રાફિક 1.45 કરોડ રહેવાનો અંદાજ હતો, જે એપ્રિલ 2024 કરતા 10.2 ટકા વધુ છે. એરલાઇન્સે એપ્રિલ 2025 માં ગયા વર્ષના સમાન મહિનાની તુલનામાં તેમની ક્ષમતા જમાવટમાં 6.9 ટકાનો વધારો પણ નોંધાવ્યો હતો. નાણાકીય વર્ષ 25 માં 86 ટકાનો સુધારો પેસેન્જર લોડ ફેક્ટર નોંધાવ્યો, જે એરલાઇન્સમાં મજબૂત માંગ અને કાર્યક્ષમ કામગીરી દર્શાવે છે.

23 ફેબ્રુઆરીના રોજ દેશભરમાં 5,35,343 મુસાફરોએ ઉડાન ભરી હતી

સ્થાનિક ઉડ્ડયન ઉદ્યોગે નાણાકીય વર્ષ 25 માં 86 ટકાનો સુધારો પેસેન્જર લોડ ફેક્ટર (PLF) નોંધાવ્યો હતો, જે એરલાઇન્સમાં મજબૂત માંગ અને કાર્યક્ષમ કામગીરી દર્શાવે છે. નોંધનીય છે કે નાણાકીય વર્ષ 2025 દરમિયાન એક જ દિવસમાં મુસાફરી કરતા સ્થાનિક હવાઈ મુસાફરોની સૌથી વધુ સંખ્યા 23 ફેબ્રુઆરીએ નોંધાઈ હતી. આ દિવસે, દેશભરમાં 5,35,343 મુસાફરોએ ઉડાન ભરી હતી, જે પ્રયાગરાજમાં મહા કુંભ કાર્યક્રમ સાથે સંબંધિત હતી.

નાણાકીય વર્ષ 2026 માં સ્થાનિક મુસાફરોની સંખ્યામાં 7-10 ટકાનો વધારો થવાની ધારણા છે

નોંધનીય છે કે, નાણાકીય વર્ષ 2026 માં સ્થાનિક મુસાફરોની સંખ્યામાં 7-10 ટકાનો વધારો થવાની ધારણા છે અને આંતરરાષ્ટ્રીય મુસાફરોની સંખ્યામાં 15-20 ટકાનો વધારો થઈ શકે છે. ICRA એ ભારતીય ઉડ્ડયન ઉદ્યોગ માટે 'સ્થિર' દૃષ્ટિકોણ જાળવી રાખ્યો છે. અહેવાલ મુજબ, નાણાકીય વર્ષ 2026 માં સ્થાનિક મુસાફરોની સંખ્યામાં 7-10 ટકાનો વધારો થવાની ધારણા છે અને આંતરરાષ્ટ્રીય મુસાફરોની સંખ્યામાં 15-20 ટકાનો વધારો થઈ શકે છે. ICRA ના છેલ્લા અહેવાલ મુજબ, માર્ચમાં ઘરેલુ હવાઈ મુસાફરોની સંખ્યા 148.8 લાખ હોવાનો અંદાજ છે, જે વાર્ષિક ધોરણે 11.3 ટકાનો વધારો દર્શાવે છે.

સામાન્ય માણસ માટે સસ્તી હવાઈ મુસાફરીનું સ્વપ્ન પ્રથમ ઉડાન સાથે સાકાર થયું છે

ખરેખર, લાંબા સમયથી આકાંક્ષાઓના પ્રતીક તરીકે જોવામાં આવતું આકાશ, એક સમયે ભારતમાં ઘણા લોકો માટે એક અપ્રાપ્ય સ્વપ્ન હતું. આ અંતરને દૂર કરવા માટે, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ હેઠળની ભારત સરકારે 21 ઓક્ટોબર, 2016 ના રોજ પ્રાદેશિક કનેક્ટિવિટી યોજના (RCS)-UDAN ("ઉડે દેશ કા આમ નાગરિક") શરૂ કરી. વડા પ્રધાનના વિઝન પર આધારિત કે ચંપલ પહેરેલો સામાન્ય માણસ પણ હવાઈ મુસાફરી કરી શકે, UDANનો ઉદ્દેશ્ય બધા માટે ઉડાનને સુલભ અને સસ્તું બનાવીને ઉડાનને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલય દ્વારા અમલમાં મુકાયેલી, આ મુખ્ય યોજનાએ ભારતના પ્રાદેશિક કનેક્ટિવિટી લેન્ડસ્કેપને બદલી નાખ્યો છે.

RCS-UDAN ભારતને જોડે છે

તે જ સમયે, વડા પ્રધાન મોદીએ 27 એપ્રિલ, 2017 ના રોજ શિમલાથી દિલ્હીને જોડતી પ્રથમ RCS-UDAN ફ્લાઇટનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. આ પછી, 'UDAN' હવે તેના 9મા વર્ષમાં પ્રવેશ કરી રહ્યું છે. આ અંતર્ગત, દેશભરમાં 619 રૂટ કાર્યરત થયા છે અને 88 એરપોર્ટ જોડાયેલા છે.

પ્રાદેશિક જોડાણનું વિસ્તરણ

તે જ સમયે, ફક્ત 2024 માં, 102 નવા RCS રૂટ શરૂ કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાંથી 20 ઉત્તરપૂર્વીય રાજ્યોમાં છે. આ યોજનાએ 1.5 કરોડ મુસાફરો માટે સસ્તી હવાઈ મુસાફરીની સુવિધા આપી છે, અને આગામી દાયકામાં 120 નવા સ્થળોને જોડતી સુધારેલી UDAN પહેલ દ્વારા તેને 4 કરોડથી વધુ વિસ્તારવાનો લક્ષ્યાંક છે. આ યોજના હેલિપેડ અને નાના એરપોર્ટ માટે સહાય દ્વારા પૂર્વોત્તર ક્ષેત્ર સહિત દૂરના, પર્વતીય અને મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓને જોડવાને પણ પ્રાથમિકતા આપે છે.

ઉડાન યાત્રી કાફે સાથે એરપોર્ટ પર સસ્તું ભોજન

બીજી તરફ, પ્રધાનમંત્રી મોદીના હવાઈ મુસાફરીને બધા માટે સુલભ બનાવવાના વિઝનને અનુરૂપ, ઉડાન યાત્રી કાફે પહેલ એરપોર્ટ પર સસ્તું અને ગુણવત્તાયુક્ત ભોજન પૂરું પાડવાના ઉદ્દેશ્યથી શરૂ કરવામાં આવી હતી. કોલકાતાના નેતાજી સુભાષચંદ્ર બોઝ આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ અને ચેન્નાઈ એરપોર્ટ પર કાફે શરૂ કરવામાં આવ્યા છે, જ્યાં ચા 10 રૂપિયામાં અને સમોસા 20 રૂપિયામાં મળે છે. કોલકાતા કાફેને ખૂબ સફળતા મળી છે, જેના કારણે આ પહેલ સમગ્ર દેશમાં વિસ્તરી છે.