રાષ્ટ્રપતિ આજે વિકલાંગ વ્યક્તિઓના સશક્તિકરણના કાર્ય માટે રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર એનાયત કરશે

ભારતના રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ, કેન્દ્રીય સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ મંત્રાલય, વિકલાંગ વ્યક્તિઓના સશક્તિકરણ વિભાગ (દિવ્યાંગજન) દ્વારા આયોજિત 'વિકલાંગ વ્યક્તિઓના આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ'ની ઉજવણીના સન્માન સમારોહમાં મુખ્ય અતિથિ હશે. આજે નવી દિલ્હીમાં વિજ્ઞાન ભવન ખાતે. રાષ્ટ્રપતિ કોવિંદ વ્યક્તિઓ, સંસ્થાઓ, સંગઠનો અને રાજ્ય/જિલ્લા વગેરેને તેમની ઉત્કૃષ્ટ સિદ્ધિઓ અને વિકલાંગ વ્યક્તિઓ (PwDs)ના સશક્તિકરણ તરફ કામ કરવા બદલ વાર્ષિક રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો એનાયત કરશે.

કેન્દ્રીય સામાજિક ન્યાય અને અધિકારિતા મંત્રી ડૉ. વીરેન્દ્ર કુમાર આ સમારોહની અધ્યક્ષતા કરશે, જ્યારે કેન્દ્રીય સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ રાજ્ય મંત્રી રામદાસ આઠવલે, એ. નારાયણ સ્વામી અને પ્રતિમા ભૌમિક પણ આ પ્રસંગની હાજરી આપશે.

આજે વિકલાંગ વ્યક્તિઓના આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસના અવસરે, વિકલાંગ વ્યક્તિઓના સશક્તીકરણ વિભાગ (દિવ્યાંગજન), સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ મંત્રાલય વ્યક્તિઓ, સંસ્થાઓ, સંગઠનો, રાજ્ય/જિલ્લા વગેરેને દર વર્ષે વિકલાંગ વ્યક્તિઓના સશક્તિકરણ તરફ કરવામાં આવેલી સિદ્ધિઓ અને કાર્ય તેમજ તેમની ઉત્કૃષ્ટ કામગીરી માટે રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો એનાયત કરે છે.

વર્ષ 2020 માટે વિકલાંગ વ્યક્તિઓના સશક્તીકરણ માટેના રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો નીચેની શ્રેણીઓ હેઠળ આપવામાં આવે છે: -

I. શ્રેષ્ઠ કર્મચારી/સ્વ-રોજગાર વિકલાંગ વ્યક્તિ;

II. શ્રેષ્ઠ એમ્પ્લોયર્સ અને પ્લેસમેન્ટ ઓફિસર્સ અને/અથવા એજન્સીઓ;

III. વિકલાંગ વ્યક્તિઓના સશક્તિકરણ માટે કામ કરતી શ્રેષ્ઠ વ્યક્તિ અને સંસ્થા;

IV. રોલ મોડલ;

V. શ્રેષ્ઠ એપ્લાઇડ રિસર્ચ અથવા ઇનોવેશન અથવા પ્રોડક્ટ, જેનો હેતુ વિકલાંગ વ્યક્તિઓના જીવનને સુધારવાનો છે;

VI. વિકલાંગ વ્યક્તિઓ માટે અવરોધ-મુક્ત વાતાવરણની રચનામાં ઉત્કૃષ્ટ કાર્ય;

VII. પુનર્વસન સેવાઓ પ્રદાન કરવામાં શ્રેષ્ઠ જિલ્લો;

VIII. વિકલાંગતા સાથે ઉત્કૃષ્ટ સર્જનાત્મક પુખ્ત વ્યક્તિ;

IX. વિકલાંગતા સાથે શ્રેષ્ઠ સર્જનાત્મક બાળક;

X. શ્રેષ્ઠ બ્રેઇલ પ્રેસ;

XI. શ્રેષ્ઠ રાજ્ય (i) વિકલાંગ વ્યક્તિઓના સશક્તિકરણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે;

XII. શ્રેષ્ઠ રમત-ગમત-વિકલાંગ વ્યક્તિ.

2017 સુધી, પુરસ્કાર યોજના રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર નિયમો, 2013 હેઠળ સંચાલિત હતી જેમાં વિકલાંગ વ્યક્તિઓ અધિનિયમ, 1995 મુજબ વિકલાંગતાની 7 શ્રેણીઓ પ્રદાન કરવામાં આવી હતી. જો કે, 19મી તારીખથી વિકલાંગ વ્યક્તિઓના અધિકારો અધિનિયમ, 2016 ના અમલમાં આવવા સાથે એપ્રિલ 2017 નવા કાયદા હેઠળ ઉલ્લેખિત અપંગતાઓની સંખ્યા 7 થી વધીને 21 થઈ. તદનુસાર, તમામ 21 વિકલાંગતાઓને રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર માર્ગદર્શિકા હેઠળ સમાવવામાં આવી છે જેને 2જી ઓગસ્ટ, 2018 ના ભારતના અસાધારણ ગેઝેટમાં સૂચિત કરવામાં આવી છે.